Hướng dẫn tạo ảnh ổ đĩa với Ubuntu Live CD

Việc sao lưu ổ cứng là rất hữu hiệu, nhưng nếu bạn muốn tạo nhiều bản sao lưu hoặc đơn giản chỉ cần backup đầy đủ? Khái niệm ảnh – image của ổ đĩa cứng ra đời, cho phép người sử dụng thực hiện nhiều thao tác vô cùng tiện lợi. Trong bài viết sau, Quản Trị Mạng sẽ giới thiệu với các bạn công cụ hữu ích dd trong đĩa Ubuntu Live CD để làm việc này.

Việc tạo file ảnh của ổ đĩa cứng khá đơn giản, ngoại trừ việc sao lưu dữ liệu từ 1 ổ cứng này sang ổ khác, ở đây chúng ta sẽ “hô biến” toàn bộ dữ liệu của ổ cứng thành 1 file duy nhất. Và tất nhiên dung lượng của file ảnh này sẽ rất lớn, phụ thuộc vào toàn bộ dữ liệu trên ổ cứng. Tiện ích dd sẽ sao lưu toàn bộ dữ liệu, kể cả file rác trên đó. Vì vậy bạn cần chuẩn bị thiết bị lưu trữ có dung lượng đủ lớn để chứa file sao lưu.
Lưu ý: việc sử dụng dd cần hết sức cẩn thận, vì nếu không dd sẽ xóa toàn bộ dữ liệu trên ổ cứng mà không có cách nào phục hồi lại được.
Tạo file ảnh của ổ đĩa cứng
Khởi động hệ thống từ đĩa Ubuntu Live CD, chọn phân vùng nơi chúng ta sẽ lưu file ảnh của ổ đĩa. Nhấn menu Places và chọn nơi để lưu, ở ví dụ này là phân vùng 136GB:

Tiếp theo, mở ứng dụng Terminal (Applications > Accessories > Terminal) và di chuyển tới phân vùng mới. Tất cả các phân vùng nhận diện đều ở trong mục /media, vì vậy chúng ta dùng lệnh:
cd /media
và gõ 1 vài ký tự đầu tiên của ổ đĩa (sau đó nhấn tab để tự hiển thị đầy đủ) và di chuyển đến thư mục đó:

Bước tiếp theo là xác định ổ đĩa mà bạn muốn tạo ảnh, trong cửa sổ Terminal gõ câu lệnh sau:
sudo fdisk -l

Bạn sẽ thấy có 1 phân vùng 1 Gb là /dev/sda, và chúng ta sẽ tạo ảnh của phân vùng đó. Dùng lệnh sau:
sudo dd if=/dev/sda of=./OldHD.img
Cú pháp trên có nghĩa chúng ta sao lưu dữ liệu từ đầu vào (“if”) /dev/sda thành file sản phẩm (“of”) OldHD.img.

Quá trình này sẽ diễn ra trong khoảng thời gian khá ngắn. Tiếp theo, chúng ta cần kiểm tra xem file ảnh đó có hoạt động hay không.
Kiểm tra file ảnh
1 tiện ích khác nữa của dd là khả năng xóa bỏ toàn bộ dữ liệu trên phân vùng ổ cứng. Sử dụng câu lệnh sau:
sudo dd if=/dev/urandom of=/dev/sda
Quá trình này cần 1 số dữ liệu đầu vào ngẫu nhiên, và kết quả là phân vùng ổ cứng /dev/sda:

Nếu ta kiểm tra ổ đĩa bằng lệnh sudo fdisk –l, thì phân vùng đó đã được xóa bỏ hoàn toàn:

Khôi phục ổ đĩa từ file ảnh
Chúng ta có thể khôi phục tình trạng của ổ đĩa từ file ảnh với câu lệnh dd theo cách tương tự như khi tạo file ảnh đó. Nhưng phải đảo ngược 2 giá trị dữ liệu đầu vào và đầu ra:
sudo dd if=./OldHD.img of=/dev/sda